आमुल सामाजिक परिवर्तनका लागि सशक्त युवा आन्दोलन, संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक संविधान निर्माणका लागि सातौं राष्ट्रिय सम्मेलन भन्ने नाराका साथ यही पौष ११,१२,१३ गते लहानमा हुन लागिरहेको सातौं राष्ट्रिय सम्मेलनमा मुलुकभरिका नेकपा एमालेसँग सम्बद्ध युवा महिलाहरुको प्रतिनिधित्व हुँदैछ । महिलाहरु हरेक क्षेत्रमा ३३% प्रतिनिधित्व सहभागिताको कुरा उठीरहेका बेला प्रजातान्त्रिक राष्ट्रिय युवासंघ, नेपालको छैठौं राष्ट्रिय सम्मेलनबाट ३३% महिलाहरु केन्द्रीय कमिटीमा सहभागिता थियो । पार्टी र पार्टीका जनसंगठनमा पहिलो ३३ प्रतिशत लागु भएको थियो । ७५ सदस्यीय केन्द्रीय कमिटीमा ७५ जना महिला सदस्यको सहभागिता थियो अब बन्ने केन्द्रीय कमिटीमा अझै सहभागिता बढ्ने सम्भावना रहेको छ । तीनवटा महत्वपूर्ण विभागहरु महिला कमरेडाहरुले सम्हाल्नु भएको थियो (एकजना पदाधिकारी ः उपाध्यक्ष सहित)।
महिलाले लिएको जिम्मेवारी सहजतापूर्वक सम्पन्न गर्न सक्छन् भन्ने उदाहरण प्रस्तुत भएको छ । तर पनि हामीकहाँ महिला नेतृत्वलाई मात्रै महिलाहरुको नेतृत्व भनेर हेर्ने संस्कृतिको जरो छँदैछ । एउटा महिलाले नेतामात्र महिलाहरुको नेता नभई सम्पूर्णै युवाहरुकै नेता हुनसक्दछन् भन्ने यथार्थलाई व्यवहारमा उतार्न सक्नुपर्दछ ।
प्ररायुसंघ नेपालले महिला हिंसा विरुद्धको अन्तर्राष्ट्रिय १६ दिने अभियानमा आफ्नो झण्डामानै सेतो रिबन लगाएर संघले सामाजिक परिवर्तनको अगुवा दस्ता हुनाको नाताले संसारभर महिला माथि हुने गरेका हिंसालाई विचार, चिन्तन व्यवहारबाट १६ दिनका लागि मात्रै होइन ३६५ दिनकै लागि अन्त्य गर्ने सार्वजनिक रुपमा प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको थियो तर युवासंघको नेतृत्वले त्यो प्रतिबद्धता आफ्नै कमिटीभित्र पनि पूरा गर्न सक्यो कि सकेन समिक्षा गर्ने बेला हो यो । अबको नेतृत्वले महिलामाथि हुने गरेका आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, राजनैतिक सबैखाले हिंसाको अन्त्य गर्न लेखेर र साहित्यिक ढंगले फूलबुट्टा भरेर बोलीमा होइन व्यवहारमै प्रतिबद्ध हुनुपर्छ । झण्डा ब्यानर र आफूले लाएको पहिरनमा सेतो रिबन लगाइएको ३६५ दिन नपुग्ने प्रतिबद्धता होइन । अबको युवा संघले घरभित्रै हुने महिला माथिको घरेलु हिंसाको बिरुद्ध कामको बाँडफाँड बारे अन्तरक्रिया चलाउनुपर्दछ । दाइजोप्रथा विरुद्ध अभियान चलाउनुपर्दछ । बेचविखन विरुद्ध सुदुरपश्चिममा अझैपनि जरो रहेको छोइछितो र छाउपडी प्रथा विरुद्ध कार्यक्रम लिएर सुदुर पश्चिममै पुग्ने भन्दाभन्दै छैटौं राष्ट्रिय सम्मेलनबाट बनेको कमिटीको आयु सातौं सम्मेलनमा पुगेको छ ।
अबको युवा संघले महिला भएकै कारण महिलाले भोग्नु परेका हरेक समस्यामा पुग्नु पर्छ । महिला हिंसाबाट पीडित महिलाहरुको आवाज र सहारा बन्नु पर्छ । बालविवाह, बहुविवाह र जारी प्रथा विरुद्ध अभियान चलाइनु पर्छ । चालु रहेकै संविधान सभा महिलाका अधिकारका सबाल मा चलिरहेको बहसहरुलाई आम महिलाको अधिकारका सवालमा यो राष्ट्रिय सम्मेलनमा बहस चल्ने कि नचल्ने ? गणतान्त्रिक संविधान निर्माणको मूल नारा रहेपनि त्यसभित्रको गुदी कुरो अन्तरवस्तुको सवालमा समेत व्यापक बहस हुन जरुरी छ ।
अर्को तर्फ सबै क्षेत्रमा रहेका युवा महिला आदिवासी जनजाति, दलित, मधेसी, मुस्लिम, अपाङ्ग, पिछडिएका सबै वर्गका महिलाहरुलाई समेट्ने पर्छ युवा महिलाहरुले पनि जोश जाँगर हिम्मतका साथ गाउँका झुप्राहरुदेखि सहरका पाँचतारेसम्म हुने कार्यक्रम र योजनाहरु बनाएर अघि बढ्नु पर्छ । तुफानी वेगका साथ लाखौं युवा, (पुरुष÷महिला) लाई परिवर्तनकामी अभियानमा सामेल गराउनुपर्छ ।
महिलामाथि संस्कृति र परम्पराका नाममा घरैभित्र हुने हिंसादेखि सार्वजनिक स्थलमा हुने होस् या कार्यस्थलमा हिंसा होस् यसलाई अपराधको दायराभित्र राख्न लाई अबको युवा महिलाहरुले आवाज उठाएर कार्यान्वयन प्रक्रियामा लैजान पर्छ । महिलालाई विचरा भनेर दया होइन महिला हक अधिकारको सम्मान चाहिएको छ । यसका लागि महिला आफूभित्र रहेको दास मनोवृत्ति र पितृसत्तात्मक सोचलाई उखेलेर फ्याक्नुपर्छ । जसको मुद्दा उसको लडाई, जसको लडाई उसको अगुवाई भनेर आम महिलाहरुको हकका निम्ति सम्पूर्ण युवामहिलाहरु एक हुनुपर्दछ । त्यसको निम्ति महिलाका मुद्दालाई केवल महिलाकै मात्र होइनन् राष्ट्रकै मुद्दाहरु हुन् । समतामुलक समाज, राष्ट्र निर्माणको निम्ति महिला सहभागिता आवश्यक हो ।
महिलाले लिएको जिम्मेवारी सहजतापूर्वक सम्पन्न गर्न सक्छन् भन्ने उदाहरण प्रस्तुत भएको छ । तर पनि हामीकहाँ महिला नेतृत्वलाई मात्रै महिलाहरुको नेतृत्व भनेर हेर्ने संस्कृतिको जरो छँदैछ । एउटा महिलाले नेतामात्र महिलाहरुको नेता नभई सम्पूर्णै युवाहरुकै नेता हुनसक्दछन् भन्ने यथार्थलाई व्यवहारमा उतार्न सक्नुपर्दछ ।
प्ररायुसंघ नेपालले महिला हिंसा विरुद्धको अन्तर्राष्ट्रिय १६ दिने अभियानमा आफ्नो झण्डामानै सेतो रिबन लगाएर संघले सामाजिक परिवर्तनको अगुवा दस्ता हुनाको नाताले संसारभर महिला माथि हुने गरेका हिंसालाई विचार, चिन्तन व्यवहारबाट १६ दिनका लागि मात्रै होइन ३६५ दिनकै लागि अन्त्य गर्ने सार्वजनिक रुपमा प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको थियो तर युवासंघको नेतृत्वले त्यो प्रतिबद्धता आफ्नै कमिटीभित्र पनि पूरा गर्न सक्यो कि सकेन समिक्षा गर्ने बेला हो यो । अबको नेतृत्वले महिलामाथि हुने गरेका आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, राजनैतिक सबैखाले हिंसाको अन्त्य गर्न लेखेर र साहित्यिक ढंगले फूलबुट्टा भरेर बोलीमा होइन व्यवहारमै प्रतिबद्ध हुनुपर्छ । झण्डा ब्यानर र आफूले लाएको पहिरनमा सेतो रिबन लगाइएको ३६५ दिन नपुग्ने प्रतिबद्धता होइन । अबको युवा संघले घरभित्रै हुने महिला माथिको घरेलु हिंसाको बिरुद्ध कामको बाँडफाँड बारे अन्तरक्रिया चलाउनुपर्दछ । दाइजोप्रथा विरुद्ध अभियान चलाउनुपर्दछ । बेचविखन विरुद्ध सुदुरपश्चिममा अझैपनि जरो रहेको छोइछितो र छाउपडी प्रथा विरुद्ध कार्यक्रम लिएर सुदुर पश्चिममै पुग्ने भन्दाभन्दै छैटौं राष्ट्रिय सम्मेलनबाट बनेको कमिटीको आयु सातौं सम्मेलनमा पुगेको छ ।
अबको युवा संघले महिला भएकै कारण महिलाले भोग्नु परेका हरेक समस्यामा पुग्नु पर्छ । महिला हिंसाबाट पीडित महिलाहरुको आवाज र सहारा बन्नु पर्छ । बालविवाह, बहुविवाह र जारी प्रथा विरुद्ध अभियान चलाइनु पर्छ । चालु रहेकै संविधान सभा महिलाका अधिकारका सबाल मा चलिरहेको बहसहरुलाई आम महिलाको अधिकारका सवालमा यो राष्ट्रिय सम्मेलनमा बहस चल्ने कि नचल्ने ? गणतान्त्रिक संविधान निर्माणको मूल नारा रहेपनि त्यसभित्रको गुदी कुरो अन्तरवस्तुको सवालमा समेत व्यापक बहस हुन जरुरी छ ।
अर्को तर्फ सबै क्षेत्रमा रहेका युवा महिला आदिवासी जनजाति, दलित, मधेसी, मुस्लिम, अपाङ्ग, पिछडिएका सबै वर्गका महिलाहरुलाई समेट्ने पर्छ युवा महिलाहरुले पनि जोश जाँगर हिम्मतका साथ गाउँका झुप्राहरुदेखि सहरका पाँचतारेसम्म हुने कार्यक्रम र योजनाहरु बनाएर अघि बढ्नु पर्छ । तुफानी वेगका साथ लाखौं युवा, (पुरुष÷महिला) लाई परिवर्तनकामी अभियानमा सामेल गराउनुपर्छ ।
महिलामाथि संस्कृति र परम्पराका नाममा घरैभित्र हुने हिंसादेखि सार्वजनिक स्थलमा हुने होस् या कार्यस्थलमा हिंसा होस् यसलाई अपराधको दायराभित्र राख्न लाई अबको युवा महिलाहरुले आवाज उठाएर कार्यान्वयन प्रक्रियामा लैजान पर्छ । महिलालाई विचरा भनेर दया होइन महिला हक अधिकारको सम्मान चाहिएको छ । यसका लागि महिला आफूभित्र रहेको दास मनोवृत्ति र पितृसत्तात्मक सोचलाई उखेलेर फ्याक्नुपर्छ । जसको मुद्दा उसको लडाई, जसको लडाई उसको अगुवाई भनेर आम महिलाहरुको हकका निम्ति सम्पूर्ण युवामहिलाहरु एक हुनुपर्दछ । त्यसको निम्ति महिलाका मुद्दालाई केवल महिलाकै मात्र होइनन् राष्ट्रकै मुद्दाहरु हुन् । समतामुलक समाज, राष्ट्र निर्माणको निम्ति महिला सहभागिता आवश्यक हो ।
No comments:
Post a Comment